We zijn, denk ik, bijna allemaal opgegroeid in een maatschappij waar het uiten van emoties niet gemakkelijk was of is.
Doordat er geen tijd, ruimte of een manier wordt aangeleerd, wordt het moeilijk om ze bij onszelf te herkennen, te aanvaarden en zichtbaar te maken. En als je tijdens je opvoeding geen idee hebt hoe je je emoties kan delen wanneer ze de kop opsteken, dan loopt je op latere leeftijd waarschijnlijk vast in je emotioneel welzijn.
Wat zijn emoties dan eigenlijk?
De definitie van emoties is een innerlijke beleving of gemoedstoestand als vreugde, angst, boosheid, verdriet, afschuw, liefde, lust, berouw, schaamte,… dat door een bepaalde situatie wordt opgeroepen of spontaan kan optreden. Emoties zijn subjectieve belevingen en gaan samen met lichamelijke reacties, gezichtsuitdrukkingen en gedrag. Het is een lichamelijke sensatie die meetbaar is door verschillende processen in ons lichaam, bv. verhoging van de hartslag, ademhaling, hormonen die worden vrij gegeven,… Ze zijn dus voelbaar in ons lichaam en we benoemen het tot fijn of niet fijn.
Emoties komen bij je binnen via de zintuigen. Wat je ziet, hoort, proeft, ruikt en aanraakt, maken emoties vrij, klein of groot. Dit is een proces dat vanzelf gaat. De ene keer bewust met onze volledige aandacht de andere keer onbewust zonder dat we het opmerken. Emoties geven een betekenis over jouw overtuigingen, wereldbeeld, gedrag, waarden,…
We kunnen emoties opsplitsen in primaire en secundaire emoties. De primaire zijn een instinctieve eerste reactie op wat we waarnemen met onze zintuigen uit de buitenwereld, deze komen vanuit ons oerbrein, de vlucht, vecht of freeze reactie. Het is ons overlevingsinstinct en dient om je lichaam en jezelf te beschermen. We hebben hier geen controle over, het gebeurt vanzelf. De secundaire emoties zijn emotionele reacties als feedback op wat we er daarna mentaal van maakt. Deze emoties komen uit ons menselijk brein, en is vooral bezig wat we er zelf van vinden, we gaan er een persoonlijke identificatie aan geven.
Maar we leven in een enorme rush waar alles vliegensvlug vooruit moet gaan en we doen meestal meerdere dingen tegelijkertijd. Denk maar aan hoe we aan de ochtend beginnen. We zitten voor het ontbijt en we zijn ongelofelijk goed in het smeren van onze boterham en gelijktijdig zijn we aan het scrollen door de laatste nieuwtjes op Instagram. We proeven amper wat we tussen onze boterham hebben gesmeerd en we vertrekken weer in onze rollercoaster naar het volgende.
Er is amper tijd om aanwezig te zijn bij wat we aan het doen zijn, laat staan om te voelen. Hierdoor gaan we telkens vaker voorbij aan de lichamelijke sensaties die er zijn bij emoties. Het lijk er sterk op dat ons hoofd is afgesneden van het gevoel in ons lichaam.
En dit kan je best wel een tijdje volhouden, maar op een bepaald moment stapelen de genegeerde emoties zich op en komt het overlevingsinstinct zich melden met als gevolg dat het jou levenskwaliteit en gezondheid serieus kan beïnvloeden. Denk maar aan burn out, een negatief zelfbeeld hebben, een eetstoornis, lichamelijke klachten van spanning, depressie,…
Je kan lichaam en geest niet van elkaar losmaken. Je heb ze beide nodig om in balans te blijven. Het denken heeft het voelen nodig en het voelen heeft het denken nodig.
Wat is het ultieme doel van al die emoties?
In elke relatie en elk contact met onze medemens of zelfs met je huisdier, of het nu gaat dat ze voor je staan, ze op de televisie zijn of op een foto, ze roepen emoties op. Emoties kunnen een bepaalt gevoel oproepen die een relatie versterkt of verzwakt. Hoe bewuster jij in het leven staat en hoe goed je wil luisteren en afstemmen op je gevoelswereld, hoe meer we ook verbinding toelaten. En omgekeerd telt dit ook, hoe onbewuster we in het leven staan hoe slechter we kunnen afstemmen op onze gevoelens en hoe minder verbinding je hebt met jezelf en met je geliefde rond je ervaart.
Doordat je bij jezelf aandacht en ruimte geeft aan hoe je emotioneel welzijn, ga je meer sturing en betekenis kunnen geven waarom je je zo voelt. Wanneer we emoties leren herkennen, voelen, aanvaarden en uiten, heeft dit een positieve invloed op het immuunsysteem, je productiviteit en op je fysieke en mentale gezondheid. Je kan hier zelf de regie over hebben. Dit doe je door met je emotie die aanwezig is, aandacht te geven en bij jezelf te onderzoeken waarom deze gedachten aan dit gevoel hangt.
Emotioneel beschikbaar zijn, kan je dat leren?
Wanneer we zelf als kind onze emoties niet hebben leren uiten, weten we ook niet hoe we er mee om kunnen gaan bij onze eigen kinderen of ten opzichte van onze partner of collega’s. Ook dan gaat het oude patroon van negeren zich terug herhalen. Wanneer je bij jezelf gaat voelen en bewust gaat kijken wat er in jezelf afspeelt, welke emoties er aanwezig zijn en waarom je op een bepaalde situatie met een emotie reageert, dan zal je het oude patroon zichtbaar worden en zal je bewuster reageren op bepaalde situaties.
Door zelf een posttraumatische stressstoornis te overwinnen, mama te worden en door mijn opleidingen werd dit een eyeopener over hoe ik in relatie wil staan met mezelf, in relatie met anderen in mijn privéleven en op professioneel gebied. Ik wil zowel mijn kinderen als cliënten jong of oud, leren voelen wat er binnen in hun lichaam afspeelt en daar aandacht aan leren geven om zelf fysieke en/of emotionele pijn te kunnen reguleren.
Ik kan voor een ander niet beslissen of het wel of niet pijnlijks, angstig, frustrerend, euforisch, leuk, irritant, … is en daarop ook nog eens vragen om er geen uiting aan te mogen geven. Want ja we willen geen seinen hier in het midden van de speeltuin of op het terras.
Maar ik kan wel ruimte maken en mijn volle aandacht proberen te schenken wanneer er emoties aanwezig zijn, ze benoemen en nabij te zijn zodat ze hun emoties op een veilige manier kunnen uiten. Daarmee bedoel ik zowel lachen, blij zijn, als huilen, driftbuiten,… mee.
Kinderen hebben helemaal geen idee wat ze moeten doen met de emoties die ze voelen, daarvoor hebben ze net jou nodig om er mee te leren omgaan.
Ook hier komt het oude patroon van onze eigen opvoeding en zelfs de opvoeding van onze ouders weer de kop opsteken. Wanneer je als ouder het moeilijk vind of het liefst van al wil vermijden dat je kind zijn emoties uit door bvb te huilen, dat is het vermoede groot dat jij daar zelf niet mee om kan omdat je dit zelf niet hebt geleerd en zelf niet hebt mogen of kunnen uiten als kind. Je hoort dan ook wel anderen rondom je zeggen, het is net zijn moeder of vader, die reageert ook zo. En ja hier zit ook waarheid in want als kind zag je ook vanop de eerste rij hoe je ouders omgingen met hun emoties en gevoelens en kinderen doen nu eenmaal copy/paste van wat ze zien.
Wanneer iemand in je omgeving zijn emoties uit, kan dit dus een trigger zijn naar jou weggeduwde emoties. Dit voel je aan als een spanning die oncomfortabel is. Je krijgt hier opnieuw de keuze of je kiest voor het oude patroon en je negeert het zoals voorheen of je luistert naar de emotie die aanwezig is en geeft het herkenning en uiting. Dit kan zijn dat je bvb dat het een bepaalde spanning oproept en je het gevoel hebt dat je moet huilen.
De eerste stap is het herkennen dat je de spanning voelt en jezelf de toestemming te geven dat je mag huilen. Zo krijg je telkens opnieuw van jouw overlevingsinstinct opnieuw de keuze of je de emotie gaat aanpakken of opnieuw negeert.
Ik wil emotioneel beschikbaar zijn om met volle aanwezigheid in contact te kunnen staan met mezelf en anderen rondom mij. Om dit te kunnen, begint het verhaal bij mezelf. Hoe bewuster ik in het leven sta en hoe goed ik mijn balans hou tussen hoofd en hart, hoe beter en dieper ik in verbinding staan met mezelf, mijn gezin en professioneel vlak.
Wanneer je wordt overmeesterd door emoties, je verslagen in het leven staat of je weet niet hoe je uit een negatieve spiraal kan geraken, dan kan een persoonlijke begeleiding daar antwoord op geven.
Bronvermelding: Wikipedia. Emotieexpertisecentrum.nl
Wil je graag meer weten over hoe je meer verbinding en een veilige hechting aan je kind kan geven, boek een losse sessie in online of in de praktijk bij diensten.
Wil je meer verdieping in jouw DNA van het ouderschap zodat jij zelf inzicht krijgt waarom je op een bepaalde manier reageert op je kind en zo je kind ook beter leert begrijpen? boek dan één van onze ouderschapstrajecten bij diensten.
Comments