top of page
Zoeken

Straffen en Belonen: Waarom het tijd is voor een nieuwe aanpak.

Foto van schrijver: BiekeBieke


straffen en belonen
straffen en belonen

Als ouder wil je het beste voor je kind. Je wilt dat ze luisteren, grenzen respecteren en gelukkig opgroeien. Maar eerlijk is eerlijk: opvoeden kan soms loodzwaar zijn. Of het nu gaat om een peuter die een driftbui krijgt in de supermarkt of een tiener die zijn huiswerk weigert te maken, het kan verleidelijk zijn om te zeggen: “Als je nu stopt, krijg je straks een ijsje” of “Als je dit nog één keer doet, krijg je straf!” Herkenbaar? Je bent zeker niet de enige.

Straffen en belonen zijn methoden die we vaak onbewust toepassen, simpelweg omdat we ze zelf als kind hebben ervaren. Maar eerlijk gezegd werken ze niet meer in de opvoeding van vandaag. Hier ontdek je waarom én wat je in plaats daarvan kunt doen.



Waar Komt Het Idee van straffen en belonen vandaan?


Denk eens terug aan hoe jij bent opgevoed. Waarschijnlijk hoorde je vaak: “Als je je bord leeg eet, krijg je een toetje” of “Ga naar je kamer, anders...” Dit is een aanpak die eeuwenlang werd toegepast, en dat is niet zo gek. Het was een simpele manier om gedrag te sturen: goed gedrag werd beloond, slecht gedrag werd bestraft.

Maar de tijd is veranderd. Onze kinderen groeien op in een wereld waar ze meer ruimte nodig hebben om hun emoties en autonomie te ontwikkelen. Het doel is niet langer gehoorzaamheid, maar verbinding en wederzijds begrip.



Waarom werkt het nu niet meer?

1. Het pakt de kern niet aan

Stel, je peuter gooit een glas melk op de grond. Je straft hem door hem op de trap te zetten. Maar wat leert hij hier nu écht van? Dat hij niet mag morsen? Nee, waarschijnlijk alleen dat hij zich slecht voelt. De achterliggende oorzaak – misschien was hij moe of gefrustreerd – wordt niet aangepakt.


2. Het creëert onrust in de relatie

Een moeder die ik laatst sprak, vertelde hoe haar zoon zich steeds meer terugtrok. Elke keer dat hij zijn speelgoed niet opruimde, kreeg hij een preek of werd zijn tablet afgepakt. Ze merkte dat hij niet meer naar haar toe kwam met zijn verhalen. Kinderen hebben een sterke behoefte aan verbinding. Als die onder druk komt te staan door straffen, kunnen ze zich emotioneel afsluiten.


3. Het is korte termijn gedrag

Herken je dit? Je belooft je kind een snoepje als het zijn kamer opruimt, en het werkt... voor nu. Maar de volgende keer vraagt hij: “Wat krijg ik ervoor?” Straffen en belonen stimuleren afhankelijkheid van externe prikkels in plaats van dat je kind leert zelf verantwoordelijkheid te nemen.



Dit herken je vast


  • Supermarkt-drama: Je peuter ligt gillend op de vloer omdat hij die snoepjes wil. Je wilt het liefst alles proberen – dreigen, sussen, of een beloning aanbieden – om hem stil te krijgen.

  • Avondspits: Je bent moe, je kinderen zijn hangerig en ze willen maar niet stoppen met ruzie maken. “Nog één keer en jullie krijgen geen toetje meer!” floept eruit voordat je het doorhebt.

  • Opruimstrijd: Je vraagt al vijf keer of ze hun spullen willen opruimen. Uiteindelijk dreig je: “Als het straks niet gedaan is, doe ik alles zelf weg!”

Herkenbaar? Dit zijn momenten waarop straffen en belonen verleidelijk zijn, maar vaak de stress alleen maar vergroten.



Wat Werkt Dan Wel?


Het goede nieuws is dat er zoveel betere manieren zijn om met dit gedrag om te gaan. Hier zijn een paar voorbeelden:

1. Bouw aan Verbinding

Je kind gedraagt zich lastig in de supermarkt? Probeer in plaats van te dreigen even op hun ooghoogte te gaan zitten en te zeggen: “Ik zie dat je heel graag die snoepjes wilt. Het is lastig als iets niet mag, hè?” Door te erkennen wat ze voelen, voelen ze zich begrepen en kun je samen verder.

2. Geef Ruimte voor Emoties

Ruzie aan tafel? Vaak komt dat voort uit emoties die niet geuit kunnen worden. Zeg bijvoorbeeld: “Ik merk dat jullie boos zijn. Kunnen we even stoppen en vertellen wat er aan de hand is?” Dit geeft ruimte om samen te zoeken naar een oplossing.

3. Maak ze mede-eigenaar van de oplossing

In plaats van te zeggen: “Ruim nu je kamer op!” kun je vragen: “Wat heb je nodig om je kamer netjes te maken? Zullen we het samen doen?” Zo geef je hen de regie én werk je samen.


Als mama heb ik dit zelf geleerd

Als moeder van twee jongens weet ik hoe overweldigend opvoeden kan zijn. Er zijn dagen waarop ik uitgeput ben en snel wil ingrijpen met een beloning of een straf. Maar ik heb gemerkt dat het zoveel effectiever is om even stil te staan, te ademen en verbinding te maken. Mijn kinderen luisteren beter als ik echt naar hen kijk en ze de ruimte geef om te voelen wat ze nodig hebben.



Wil je meer Leren?


Deze voorbeelden zijn nog maar het begin. In mijn komende GRATIS webinar neem ik je stap voor stap mee in een nieuwe aanpak. Je leert hoe je straffen en belonen kunt loslaten en hoe je praktische opvoedingstools kunt inzetten die écht werken.

Benieuwd?



12 weergaven0 opmerkingen

Recente blogposts

Alles weergeven
#3 – Spel

#3 – Spel

Comments


bottom of page