De diepgewortelde behoeften van kinderen: verbinding en acceptatie
Als kind heb je vaak de natuurlijke neiging om de verbinding met je ouders te beschermen. Je wil als kind geaccepteerd worden en van betekenis zijn, dit zijn de twee essentiële basisbehoeften van het jonge kind en daarvoor heeft het veel over om te kunnen bereiken. Dit betekent dat je bereid bent dingen van jezelf op te offeren om de connectie met je directe omgeving in stand te houden en zo aan de basisbehoeften liefde te kunnen ervaren.
Heb jij je ooit afgevraagd waarom je in bepaalde situaties altijd geneigd bent om 'ja' te zeggen, zelfs als het niet goed voelt? Of waarom je boosheid of verdriet wegstopt, zelfs als je partner of collega duidelijk over je grenzen heen gaat? Dit kan teruggaan naar wat je als kind hebt geleerd over wat wel en niet veilig was in relaties.
Soms betekent dit dat je delen van jezelf onderdrukt of negeert, uit angst voor afwijzing of het verlies van de connectie met je ouder of verzorger.
Stel je een schild voor dat je als kind bouwde om jezelf te beschermen tegen pijn. Dat schild hield je veilig toen je jong was, maar nu kan het voelen alsof datzelfde schild je afsluit van de mensen om je heen.
Hier zijn drie veelvoorkomende voorbeelden:
Je emoties niet uiten: Als je als kind leerde dat boosheid of verdriet je ouders van streek maakte, koos je er waarschijnlijk onbewust voor je emoties te verbergen. Misschien merk je nu als volwassene dat je tijdens een ruzie met je partner je gevoelens inslikt, terwijl je eigenlijk wilt zeggen hoe je je voelt. Je voelt je daarna misschien gefrustreerd of verdrietig, omdat je stem niet gehoord wordt.
Altijd je best doen: Misschien voelde je dat je liefde en goedkeuring moest verdienen door altijd perfectie na te streven, of het nu op school was of thuis. Dit kan zich nu uiten in een stressvolle werkdag waarin je jezelf constant probeert te bewijzen, zelfs als je al moe bent. Je blijft doorgaan, omdat het voelt alsof je anders niet goed genoeg bent.
Geen grenzen aangeven: Als je het gevoel had dat je ouders zouden afkeuren wat jij werkelijk nodig had, zoals tijd voor jezelf of rust, leerde je dat het makkelijker was om altijd 'ja' te zeggen. Herken je dat je nu als volwassene moeite hebt om nee te zeggen tegen extra werk of sociale verplichtingen, zelfs als je al uitgeput bent? Je wil niet lastig gevonden worden en merkt pas te laat dat je over je eigen grenzen bent gegaan.
Het gedrag waarbij een kind bepaalde behoeften aan de kant zet om de verbinding met de ouders in stand te houden, gebeurt grotendeels onbewust, maar het kan ook als een instinctieve reactie worden beschouwd.
Denk aan hoe een jong kind instinctief naar zijn ouders reikt voor veiligheid, zoals een bloem die zich naar het licht draait. Als dat licht onvoorspelbaar is, leert de bloem – het kind – zich te buigen of te sluiten om te overleven.
Instinctief, omdat de behoefte aan verbinding en liefde met de ouders cruciaal is voor het gevoel van veiligheid en geborgenheid.
Onbewust, omdat een kind zich nog niet volledig bewust is van de emotionele dynamieken die spelen en automatisch leert wat wel en niet geaccepteerd wordt in de relatie met de ouders door de reactie van de ouder naar het kind toe.
Kinderen voelen haarfijn aan wanneer de verbinding met hun ouders sterk is en wanneer deze verstoord raakt; ze merken subtiel op wanneer ze volledig geaccepteerd worden of wanneer bepaalde aspecten van hun gedrag of emoties de verbinding dreigen te onderbreken, en passen zich instinctief aan om die acceptatie te behouden.
Beschermingsmechanismen: van kindertijd naar volwassenheid
Het is belangrijk om te benadrukken dat het niet de bedoeling is om onze ouders de schuld te geven voor de manieren waarop wij als kind leerden onszelf aan te passen. Ouders handelen doorgaans met de beste intenties. Ook zij zijn vaak beïnvloed door hun eigen opvoeding en levenservaringen, wat betekent dat sommige dynamieken onbewust worden doorgegeven. Het is dus niet een kwestie van schuld, maar van begrip. Begrip voor hoe deze patronen zijn ontstaan en hoe ze ons als volwassenen nog steeds beïnvloeden. Wanneer we dit inzicht ontwikkelen en hiervan bewust worden, kunnen we met compassie naar zowel onszelf als onze ouders kijken, en stappen zetten in onze eigen persoonlijke groei.
Sta eens stil bij een moment in je leven waarin je voelde dat je vastliep – misschien in een relatie, op je werk, of zelfs in hoe je met jezelf omgaat. Vraag jezelf af: welk gedrag of patroon vertoonde ik toen, en waar zou dat vandaan kunnen komen? Wat probeerde dat deel van mij te beschermen?
Dit soort aangepast gedrag uit de kindertijd is een beschermingsmechanisme. Als kind zijn deze strategieën heel nuttig; ze helpen je te overleven in een omgeving die misschien emotioneel uitdagend was. Maar later, in je volwassen leven, kunnen deze mechanismen je belemmeren in je groei en geluk.
Waar ze ooit een schild vormden, kunnen ze nu een muur worden die je afsluit van echte verbinding.
Van overlevingsstrategie naar persoonlijke groei
Beschermingsmechanismen ontstaan vaak in de vroege kindertijd. Ze dienen als een manier om jezelf te beschermen tegen pijnlijke emoties of situaties, zoals afwijzing, angst of een gevoel van onveiligheid. Deze mechanismen, zoals het vermijden van conflicten of het aanpassen aan de verwachtingen van anderen, kunnen ervoor zorgen dat een kind de verbinding en liefde behoudt.
Later in het leven kunnen deze beschermingsmechanismen minder effectief of zelfs belemmerend worden. Ze ontwikkelen zich tot overlevingsstrategieën, zoals perfectionisme of emotionele afstand, die op korte termijn werken, maar je op de lange termijn kunnen beperken.
Ongezonde manieren om met stress om te gaan (maladaptieve copingmechanismen), zoals het onderdrukken van emoties, jezelf isoleren, of vluchten in werk of verslaving, kunnen ontstaan om deze strategieën in stand te houden. Hoewel deze mechanismen je tijdelijk verlichting bieden, verergeren ze vaak de problemen op lange termijn.
Herken je dat je na een stressvolle dag op het werk jezelf afsluit van je gezin omdat je simpelweg 'op' bent? Of dat je bij een conflict met een vriend of partner eerder geneigd bent om weg te lopen dan om het probleem op te lossen? Dit zijn signalen dat oude strategieën mogelijk nog actief zijn, zelfs als ze niet meer dienen.
Hoe innerlijk kind-werk je kan helpen
Je innerlijk kind blijft altijd een deel van je. De patronen die je hebt ontwikkeld als kind, beïnvloeden vaak je gedrag en emoties als volwassene.
Wat zou het je opleveren als je dat schild kon laten zakken en in plaats daarvan gezonde manieren vindt om met stress en emoties om te gaan?
Herken je jezelf in een van de bovenstaande patronen of merk je dat je vastloopt in relaties waarbij je continu stress en spanning ervaart in je dagelijks leven? Je hoeft dit niet alleen te doorbreken. Als therapeut begeleid ik je graag in dit proces om weer in contact te komen met jezelf en gezonde manieren te vinden om met stress en emoties om te gaan.
In het tweede deel van deze blogreeks gaan we dieper in op hoe het herontdekken van je innerlijk kind je kan helpen om je persoonlijke ontwikkeling te stimuleren en blokkades op te heffen die je nu als volwassene tegenkomt.
Commenti